Emlyn Stam: “De verfilming van dit stuk biedt enorme voordelen.”

Een bezoek aan Panorama Mesdag in Den Haag is een overweldigende ervaring. Voor Festival Dag in de Branding op 9 juni heeft de jonge Baskische componist Mikel Urquiza een muzikale impressie gemaakt van het panorama. Het stuk Ships Vanishing in the Horizon zorgt voor een totaalervaring én een nieuwe kijk op een van de meest geliefde attracties van Den Haag. Wij vroegen Emlyn Stam, artistiek directeur van het New European Ensemble, dat het stuk 9 juni ten gehore brengt, naar de keuze voor deze componist, de ervaring van een online optreden, en het thema van deze editie ‘een nieuwe kijk op vertrouwde muzikale aspecten’.

Componist Mikel Urquiza heeft een muzikale impressie van Panorama Mesdag gemaakt. Waarom deze componist en dit kunstwerk?
Mikel Urquiza is een componist waar we al langer mee samenwerken. Zijn werk sprak NEuE gelijk aan vanwege de rijke instrumentatie en de humor. Hij zet in zijn werk vaak ongewone instrumentale technieken en klanken en extra (speelgoed)instrumenten in met groot effect. Hij beheerst muzikale kleurcombinaties als een meester-schilder. Het ensemble speelt niet alleen de genoteerde effecten en ritmes, maar wordt door de componist ook uitgedaagd om zelf een sfeer te creëren, een energie te pakken en dit hoorbaar te maken. Er zijn vele moderne componisten die muziek schrijven die bijvoorbeeld zo simpel of juist zo complex is dat de inbreng van de uitvoerenden er nauwelijks meer toe lijkt te doen. Dit ligt bij Urquiza toch echt anders.

Van Urquiza heeft het ensemble al een aantal werken gespeeld en opgenomen en hebben we een paar jaar geleden een compositieopdracht aan hem verstrekt. Hij kwam zelf met het idee om een nieuw stuk te maken geïnspireerd door het Panorama Mesdag, dat hij gezien had toen hij een aantal jaren geleden in Den Haag was om met NEuE te werken. Daar waren we als Haagse ensemble meteen enthousiast over. Soms zijn wij als Haagse makers niet eens bewust van de juwelen in onze eigen omgeving totdat iemand van buiten zoals Urquiza daar weer eens op wijst. Het panorama blijft kunstenaars en bezoekers inspireren na 140 jaar.

Heeft de compositie jouw blik op Panorama Mesdag veranderd?
Ja totaal. Ik was er zelf jarenlang niet meer geweest en had altijd in mijn achterhoofd dat het een vrij serieus en beladen kunstwerk was. Door het stuk van Mikel Urquiza en het samen filmen bij het panorama, ben ik de speelsheid van dit kunstwerk weer gaan zien. Ook de veelzijdigheid ervan is mij meer op gaan vallen. Het veelzijdige klankidioom van het muziekstuk weerspiegelt ook de verschillende schilderstijlen die in het panorama te zien zijn: de wolken, duinen en water die impressionistisch aanvoelen en de Hollandse huizen die veel meer op een Gouden-eeuwse manier worden afgebeeld.

Het stuk is alleen online te zien, hoe is dit voor jullie? Mis je de interactie met het publiek? Biedt het ook kansen/voordelen?
De verfilming van dit stuk biedt enorme voordelen. Namelijk dat we zelfgeschoten beeldmateriaal uit Panorama Mesdag kunnen laten samenvallen met de muzikale omschrijving ervan in het stuk. Dit maakt de beleving en interactie tussen muziek en schilderkunst voor de kijker zeer concreet. Tegelijkertijd is het natuurlijk wel zo dat iedere musicus van het NEuE het spelen van live concerten ontzettend mist. Wat je mist is het gezamenlijk delen van een moment met anderen en het samen ervaren van muziek in ruimte en tijd. Dat is een hele andere ervaring dan het maken van opnames waarbij veel nadruk komt te liggen op de gedetailleerde perfectie die moderne microfoons ons doen verwachten en minder op een gezamenlijke sfeerbeleving.

Nieuwsgierig geworden naar dit optreden? Lees meer en koop je ticket voor 9 juni in de webshop.