Jan-Peter de Graaff: “Katrien is een waanzinnige zangeres”
Op 26 februari staat het stuk Parallax op het programma, uitgevoerd door Het Collectief en sopraan Katrien Baerts. Wij spraken met componist Jan-Peter de Graaff over complottheorieën, het nieuwe Amare en zijn samenwerking met Katrien Baerts.
Jouw stuk Parallax gaat over complottheorieën. Waar komt je fascinatie met dit onderwerp vandaan? Was die er al pre-corona?
In Parallax geeft iemand een Ted-Talk-achtige presentatie waarin ze het publiek probeert mee te nemen in haar overtuiging dat de aarde plat is. Ze zal zichzelf in een raket lanceren van het aardoppervlak om met eigen ogen haar veronderstelde waarheid te kunnen aanschouwen en probeert het publiek mee te nemen in haar verhaal. Ik heb zelf altijd al een fascinatie gehad voor wetenschap en pseudowetenschap. Na het zien van een reportage over ‘Mad’ Mike Hughes (een man die zichzelf twee keer van het aardoppervlak heeft proberen te lanceren om met eigen ogen te kunnen zien of de aarde een bol is, de tweede keer was fataal) kwam ik op het idee om dit onderwerp om te zetten naar een muziekdramatische voorstelling. Daarnaast kwam ik achter het bestaan van de ‘Flat-Earth’ society, die ook in Nederland vele aanhangers heeft en groeiende is. Hoe mensen zichzelf voor de gek kunnen houden, maar tegelijk ook de kwetsbaarheid daarvan en ook het idee dat het ons allemaal kan overkomen, motiveerde me om dit onderwerp compleet uit te bouwen tot deze voorstelling. Zie wat er nu gebeurt in de huidige samenleving waarbij het steeds lastiger wordt om feit en fictie te onderscheiden vanwege de algoritmes die ons leven sturen.
Heb jij het stuk met solist Katrien Baerts in je achterhoofd geschreven? Hoe is het om met haar te werken?
Alle muziek die ik schrijf wordt geïnspireerd door de artiesten met wie ik mag werken. Katrien is een waanzinnige zangeres die compleet en zonder angst de meest complexe partituren vertolkt met een klankschoonheid, flair en charme die weinigen gegeven zijn. Daarnaast kruipt ze compleet in haar rol en is ze zeer overtuigend op een podium, ook als ze de meest verwarrende theorieën moet zingen met de soms halsbrekende vocale capriolen die ik heb voorgeschreven. Katrien is zeer professioneel, heeft een absoluut gehoor en werkt goed samen met andere musici, ook door haar ervaring als violiste. Het ensemble Collectief werkt al vele jaren met Katrien samen, dus de chemie zal straks van het podium afknallen.
Veel mensen zijn door de pandemie een tijd lang niet in het theater geweest en we hopen ze natuurlijk allemaal weer te zien in Amare. Wat gaan ze ervaren bij Parallax?
Het publiek wordt meegenomen in de waan van deze persoon die hier op bijna religieuze wijze haar geloof in de platte aarde staat te verkondigen en hoopt haar vuur over te brengen op het publiek. Zij wordt hierbij ondersteund door ensemble Het Collectief die een soms minstens zo virtuoze partij hebben. Ze zoekt de empathie en de aansluiting op, juist datgene wat we al die tijd hebben moeten missen! Maar voor welk doel? Uiteindelijk hoop ik het publiek uit te dagen om bij zichzelf te rade zal gaan in hoeverre ze contrasten in de klank van de tekst en muziek en de betekenis van de tekst kunnen onderscheiden. Want in hoeverre ben je zelf als publiek bereid om mee te gaan in deze waan, dit absurde geloof als het iets is wat je even aan de werkelijkheid kan onttrekken? Muziek kan een brug slaan tussen verschillende werelden, maar willen we die brug wel? Of willen we toch liever in onze eigen bubbel blijven?
Amare is nu enkele maanden open. Wat vind je van dit nieuwe theater en hoe is het om er met Parallax te staan?
Tot nu toe ben ik enorm overweldigd door de omvang van het complex en de vele mogelijkheden die er zijn. Ik kijk er naar uit om te zien hoe mijn werk in dit gebouw tot leven kan komen. Een van de zaken die mij trouwens in het begin op het idee brachten om dit stuk te maken waren de pamfletten die (nu nog op sommige plaatsen!) geplakt waren tegen de schutting rondom de bouwplaats in de afgelopen jaren. Raaskallende woorden die kant nog wal raakten maar wel een soort abstracte schoonheid met zich meedroegen. Maar dus klinkklare (zelfs beledigende!) onzin. Toch?
Parallax van Jan-Peter de Graaff wordt op 26 februari door Het Collectief en Katrien Baerts uitgevoerd om 20:30u in de Amare studio. Meer info & kaarten