Kristia Michael: “Ik ben gefascineerd door het rituele aspect van kunst en muziek”

De Cypriotisch-Nederlandse zangeres Kristia Michael voert tijdens Festival Dag in de Branding op 17 juni diverse stukken uit. Tijdens dit recital zingt ze niet alleen muziek van de middeleeuwse mystica Hildegard von Bingen, maar ook speciaal voor haar geschreven stukken van onder andere Yannis Kyriakides, die ook zijn roots heeft in Cyprus. Kristia: “Ik ben gefascineerd door het rituele aspect van kunst en muziek, een verbinding die zo oud is als de mensheid”

Met Beat Furrer is in love with Hildegard presenteer je een divers programma met oud en nieuw werk. Wat fascineert je aan deze combinatie?
Beat Furrer is in love with Hildegard wil 21e-eeuwse muziek op een andere manier laten horen door het te combineren met oude rituele esthetiek. De stemmen van mijn werk ÆR en het gregoriaanse gezang O rubor sanguinis (“O rood van bloed”) gecomponeerd door de mystieke abdis Hildegard von Bingen, laten ons kennismaken met een ceremonie waarin klanken en stem functioneren als de belangrijkste transcendentale elementen. Unknown door Samir TimajChi symboliseert met het gebruik van het gasmasker de hedendaagse inspanning om de menselijke kwetsbaarheid op te offeren. Now we send you this message van Yannis Kyriakides is geïnspireerd door middeleeuwse muziek en de geschiedenis van Cyprus. SHE…NEN van Andys Skordis is een ritueel dat overgangsrituelen en trancetoestanden verkent door gebruik te maken van vocale technieken die zijn beïnvloed door Byzantijnse hymnen, gregoriaanse gezangen en Mongoolse zang en ceremonies. Lotòfagos I van Beat Furrer besluit de zoektocht naar transcendentie en catharsis door te verwijzen naar de metgezellen van Odysseus die lotus aten om hun herinneringen te verliezen. 

Ik ben gefascineerd door het rituele aspect van kunst en muziek, een verbinding die zo oud is als de mensheid. Door elementen en ervaringen van oude muziek, volkstradities en hedendaagse praktijken te combineren – mijn stem is de belangrijkste geleider voor al deze – heb ik het gevoel dat ik op een pad ben van bevrijding van menselijk egocentrisme, dat me naar licht en spirituele extase leidt.

Dit programma werd twee jaar geleden voor het eerst uitgevoerd in het monumentale pand van Dom Radio in St. Petersburg, vorig jaar in de fietsenkelder van Amare en nu in de kelder van de Nieuwe Kerk. Waarom kiezen jullie voor dit soort locaties?
Ik ben altijd op zoek naar ruimtes waarin wij, zowel het publiek als ikzelf, een meeslepende ervaring van geluid en ruimte-tijd kunnen hebben. Ik geloof dat de combinatie van akoestische en esthetische elementen van een locatie bijdraagt aan het bereiken van specifieke gemoedstoestanden en bewustzijn. Oude ceremonies zijn gekoppeld aan tempels, middeleeuwse muziek aan gotische kathedralen. Wat zijn de hedendaagse gebedshuizen? Verlaten gebouwen, fabrieken, parkeerplaatsen, kelders?

Componist Yannis Kyriakides schreef het stuk Now we send you this message speciaal voor jou. Waar gaat het over en hoe kwam deze samenwerking tot stand?
Twee jaar geleden, terwijl ik mijn masterstudie “New Audiences and Innovative Practice” deed, werd ik uitgenodigd om op te treden met solisten van het MusicAeterna ensemble. Ik vroeg Yannis Kyriakides, bij wie ik studeerde, of ik een van zijn werken mocht uitvoeren. Na enig overleg besloot hij vriendelijk een nieuw stuk voor mij te componeren. Sindsdien werken we samen. Now we send you this message weerspiegelt de pijnlijke geschiedenis van het eiland, altijd kwetsbaar voor oorlogen, bezetting en corruptie, voornamelijk vanwege de strategische ligging in de Middellandse Zee. 

Je draagt een gasmasker tijdens het stuk van Samir Timaj Chi. Hoe is dat voor jou en hoe beïnvloedt het je stemgebruik?
De stem drukt sensaties van verdrinking en angst uit met zware ademhaling, geschreeuw en gejammer.  Mijn adem en zicht worden vervormd. Ik voel me ongemakkelijk door de kleine gaatjes van het masker en ik voel het plastic strak om mijn gezicht zitten tijdens het optreden. Het wordt moeilijk om mijn stem goed te projecteren en controle te houden over mijn lichaam en ademhaling. Tegelijkertijd vereist dit stuk een soort fysieke transcendentie, wat ik erg interessant vind als onderdeel van het pad en de ontwikkeling van een artiest.

Er staat ook een stuk dat jij zelf hebt geschreven op het programma. Kun je daar iets over vertellen en over je eigen werk?
Compositie kwam in mijn leven vanwege een nieuwsgierigheid en behoefte om mijn perceptie van geluid in tijd en ruimte te verkennen. Mijn werk omvat voornamelijk vocale muziek, multi-mediakunst en multichannel geluidsinstallaties. ÆR komt van het oude Griekse ᾱ̓ήρ wat lucht, ruimte of wind betekent, en is een installatie voor vijf luidsprekers. Dit werk bestaat uit verschillende toonhoogtes, door mij gezongen, die worden verspreid over de ruimte om ze te verdunnen of juist te concentreren. Zo wil ik met verschillende lagen van dezelfde stem een geluidservaring creëren die de luisteraars vanuit verschillende punten in de ruimte helemaal omgeeft. 

Dit concert zien? Kom op 17 juni 15:30 uur naar Beat Furrer is in love with Hildegard in de Nieuwe Kerk. Koop hier kaarten.