Uitreiking Willem Pijper Prijs

1 – YANNIS KYRIAKIDES / WAVESPACE (2011) In zijn zijn multimedia compositie Wavespace voor ensemble, multichannel video en live elektronica, verkent Kyriakides virtuele ruimtes in klank en beeld. Het idee van Wavespace is afkomstig uit de kwantumfysica. Het geluid van Asko|Schönberg wordt live getransformeerd en vervolgens afgespeeld voor het publiek. “En zo ontstaat een virtuele ruimte binnen een werkelijke ruimte”, vat de componist samen. De spectaculaire videobeelden van Joost Rekveld sluiten aan bij deze virtuele klank- en ruimteverkenning.

2 – YANNIS KYRIAKIDES / DREAMS OF THE BLIND (2006)
1 Supermarket Guy | 2 Floating Table | 3 The Hairdresser | 4 Car Radio | 5 Winter Funeral

Ensemble van 9. Soundtrack. Video en tekst. Voor piano, zang, blokfluiten, klarinetten, trombone, percussie, electrische gitaar, viool en contrabas.

WELKE BEELDEN VULLEN DE DROMEN VAN BLINDE MENSEN / KUN JE KLANKEN DROMEN – OF WOORDEN?
Zelf zegt Kyriakides over Dreams of the Blind: “In de dromen van blinde mensen is vaak sprake van sensaties en voorstellingen die met taal maar moeilijk zijn te beschrijven. Dat is de reden waarom ik die dromen als uitgangspunt heb genomen. Waar taal tekort schiet blijkt muziek, uiteindelijk ook een vorm van taal: in staat om emotionele reacties direct op te roepen en dubbelzinnigheden te verklaren. Opvallend is verder dat de metafoor van de blinde dromer ook verduidelijkt dat wat zich afspeelt in die dromen veelal opgeroepen wordt door de herinnering aan gewaarwordingen van het gehoor.” René van Peer gaat op de site van Muziekcentrum Nederland nog wat verder. Hij schrijft: “Op het diepste geestelijke niveau is er geen grens meer te trekken tussen taal en muziek. Toontalen, waarin betekenis afhankelijk is van verschillen in toonhoogte, behoren tot de oudste lagen in de ontwikkeling van de menselijke communicatie – muziek en taal worden verwerkt op dezelfde plek in het brein. Tegelijkertijd droom en nachtmerrie voor een componist. Het is precies het terrein waar Yannis Kyriakides zich op richt… Het gegeven dat tekst en muziek met elkaar overhoop kunnen liggen.”

DREAMS OF THE BLIND volgt vijf dromen van blinde mensen. De via de muziek beschreven dromen verschijnen achtereenvolgens als tekstprojectie, overlappen elkaar, doven uit. De muziek volgt vaak het ritme van de woorden, vult het soms aan, kan de intonatie van de stem suggereren. Het luisteren en kijken – het waarnemen – van dit werk brengt twee ervaringswerelden bijeen die zich nauwelijks laten verenigen. Over elkaar heen schuivend veroorzaken ze bij de waarnemer verwarring en onzekerheid. Hij weet niet hoe hij dat wat hij hoort en ziet – en zodoende aanvoelt en in zich opneemt – kan doorgronden. Bij gevolg voelt hij zich ontheemd, losgeslagen van de realiteit, met als mogelijke uitkomst het besef dat het zoeken naar verklaringen nergens toe leidt en dat de oplossing volgt uit de spontaan gevoelde behoefte om zich aan de opgeroepen situatie over te geven en als een blinde te dromen.