Mahler – Pianokwartet in A
Mahler was 16 jaar oud toen hij in het eerste jaar van zijn studie aan het conservatorium van Wenen begon aan de compositie van dit kwartet. Het stuk werd 10 juli 1876 in het conservatorium voor het eersts uitgevoerd, met Mahler aan de piano, maar het is niet bekend of het kwartet toen compleet was. In diverse brieven heeft Mahler het over een kwartet of kwintet, maar er is geen duidelijke verwijzing naar dit pianokwartet. Het werk is ook uitgevoerd in de woning van dr. Theodor Billroth, een goede vriend van Johannes Brahms. Verder is alleen bekend dat het stuk op 12 september 1876 in Iglau is uitgevoerd, ook nu met Mahler aan de piano. Na de herontdekking van het manuscript van Mahlers weduwe Alma Mahler in de jaren 1960, ging het werk op 12 januari 1964 in New York in première.
Stravinsky – Berceuse du Chat
Berceuses du chat (Wiegeliederen voor de kat) is een compositie van Igor Stravinsky voor contra-alt en drie klarinetten op Russische volksteksten, in een vertaling van Charles Ferdinand Ramuz, gecomponeerd in Clarens, Château d’Oex en Morges in de periode 1915-1916. Het werk is opgedragen aan de schilders Natalja Gontsjarova en Michail Larionov. Stravinsky maakte tevens een transcriptie voor stem en piano. Het werk, dat ongeveer vijf minuten duurt en ook bekend is onder zijn Engelstalige titel Cat’s Cradle Songs, bestaat uit de volgende delen: Sur le Poêle | Interieur | Dodo | Ce qu’il a le Chat.
De Berceuses zijn met hun toonzetting van Russische volksteksten een vervolg op de Pribaoutki-liederen uit 1914.
Schönberg – Suite op 29
In 1921 componeerde Arnold Schönberg zijn eerste geheel dodecafone stuk, de Pianosuite opus 25. Hierin vormt het viertonige motief BACH (klinkend de noten Bes-A-C-B) onderdeel van de twaalftoonsreeks. Ook in zijn drie jaar later begonnen Suite voor piano, drie klarinetten en strijktrio neemt hij zijn hoed af voor het verleden.
In de ironisch-opgewekte Ouverture herkennen we aanzetten tot een wals – zelf omschreef hij dit deel als ‘licht, elegant, vlot, bluf’. Het derde deel is gebaseerd op een – uiteraard tonaal – volksliedje en in de afsluitende Gigue (een barokdans!) horen we echo’s uit Mozarts strijkkwartet KV 574.
Hoewel de Suite opus 29 een van de eerste 12-toons composities was die Arnold Schönberg componeerde, zijn ook veel van de fundamentele technieken van het latere serialisme er al in terug te vinden. In de Suite gebruikt Schönberg de noten G and E♭ (Duits: S) dat zijn de voorletters van Gertrud Schoenberg, met wie hij in 1924 in het huwelijk was getreden.
Mantovani – La Morte Meditata
Uit bewondering voor Schönbergs Suite koos de Franse componist Bruno Mantovani dezelfde instrumenten voor La morte meditata, een indringende mini-opera over de menselijke vergankelijkheid. Alt Carina Vinke neemt de solorol voor haar rekening.
Als componist heeft Bruno Mantovani (1974) niet te klagen. Dirigenten als Riccardo Chailly en Pierre Boulez brachten zijn werk in première. De New York Times bestempelde een cd met zijn muziek tot plaat van het jaar. Componeren doet Mantovani met een open blik. Bij voorgangers (van Schubert tot Bartók), in jazz en wereldmuziek, maar ook in literatuur en schilderkunst vindt hij de inspiratie voor een opvallend eigenzinnig oeuvre.