In 1984 voerde het Schönberg Ensemble onder leiding van Reinbert de Leeuw de Pierrot Lunaire van Arnold Schönberg voor het eerst uit met de actrice Barbara Sukowa: een optreden dat furore maakte. De langdurige samenwerking riep bij dirigent en soliste de wens op eens een dergelijke productie te wijden aan een oude voorliefde van beiden: het Duitse romantische lied, met Franz Schubert en Robert Schumann voorop.

Sinds 2003 is er als pendant, met dezelfde opbouw als de Pierrot: Im wunderschönen Monat Mai, of ‘driemaal zeven liederen naar Schumann en Schubert’. Het is De Leeuws bewerking van welbekende liederen voor stem en piano tot een muzikaal-theatraal stuk voor ensemble en een vrouwenstem.

Voor twintigste-eeuwse oren, aan hardere woorden en hardere noten gewend geraakt, heeft De Leeuw de liederen van Schumann en Schubert opnieuw op scherp gezet, pregnanter, directer, aardser gemaakt, als het ware beide componisten over hun grenzen heen geduwd. Lieflijke maten en herhalingen vervallen hier en daar, het grillige, extreme, obsessieve krijgt nadruk, de verstilling wordt nog stiller, bij een fff (in kamermuziek!) klinkt een overweldigend fortissimo, waar de ‘ik’ van de tekst zo zielsgraag wil ‘küssen’, zo zielsgraag ‘dahin’ wil, blijven die woorden de vocaliste in de mond steken, elders swingt de melodie met een even moderne als toepasselijke vaart. Het gaat hier niet om een bewerking van buiten af, aan het materiaal opgelegd, maar veeleer om een hercomponeren van binnen uit, van de kern uit, geheel en al ingegeven en geleid door de muziek zelf, haar potentieel en temperament. De première bij het Holland Festival 2003 was een sensatie.

Uit een langere toelichting van Jacques Kruithof