Ode to Man (2016) voor vier sopranen en elektronica, is geïnspireerd op het eerste koor uit de tragedie Antigone van Griekse schrijver Sophocles. Op een ietwat ironische toon zet deze de verworvenheden van het menselijke ras uiteen: het vermogen de natuur te onderwerpen, taal en wetten te ontwikkelen en grote beschavingen tot stand te brengen. Het enige dat de mens in zijn overmoed nog niet heeft weten te overwinnen is zijn eigen sterfelijkheid. Deze dubbelzinnigheid komt tot uiting in het woord deinon, dat zowel ‘verschrikkelijk’ als ‘geweldig’ kan betekenen. Het thema van mens versus natuur wordt ook in de muziek onderzocht. De vier stemmen bewegen geleidelijk van gearticuleerde woorden naar rauwe kreten.
Yannis Kyriakides schreef Ode to Man op verzoek van Silbersee in het kader van de multidisciplinaire voorstelling Homo Universalis rond de muziek van Luigi Nono en Georges Aperghis. Deze productie over het thema mens en technologie ging in première tijdens de Ruhrtriënnale 2017.
Kasia Glowicka (Polen, 1977) probeert in haar compositie Luminescence (2009) ), op de Latijnse jubeltekst Gloria in Excelsis Deo, een muzikaal equivalent te vinden voor de ritmische patronen van licht en schaduw in het werk van de Nederlandse videokunstenares Roos Theuws (1957). Om dit effect te bewerkstelligen gebruikt Glowicka onconventionele vocale technieken, een pulserend hoketus-patroon en elektronische bastonen die de zangers ondersteunen.
Voor Non sta, si svolge e giro (2012) maakte Giuliano Bracci (Italië, 1980) een collage van teksten van de zestiende-eeuwse filosoof en dichter Giordano Bruno, die handelen over de oneindigheid van het universum en het lot van de mens in een middelpuntloze ruimte. In zijn compositie benadrukt Bracci het contrast tussen de individuele stem en de immense ruimte waarin stemmen opgaan en simpelweg geluid zijn.
Sébastien Roux (Frankrijk, 1977) put uit de Motel Chronicles, de memoires van de Amerikaanse toneelschrijver, scenarist en acteur Sam Shepard, die in kernachtige zinnen de gedachtegang reconstrueert van een man die op een ijzig koude ochtend de vuilnisbakken buitenzet. In korte tijd leiden zijn bespiegelingen tot een algemene paranoia. De compositie 2/80 (2004) is de verklanking van dat proces.
Wouter Snoei (1977) noteerde de tekst van Och (2010), voor zes stemmen en live elektronica, in fonetisch schrift. De uit drie lijnen bestaande notenbalken geven niet de toonhoogte maar het timbre van de klanken aan. De zangers fluisteren de medeklinkers, terwijl ze hun mond vormen naar de stand van de klinkers op de notenbalk. Hierdoor ontstaat een subtiel spectrum van boventonen.
Snoei liet enerzijds zich inspireren door de klank ‘och’, die gefragmenteerd door de hele compositie te horen is, en anderzijds door de betekenis van het relativerende woordje ‘och’.
In The Jugular Shuffle (2007) benadert componist Florian Magnus Maier (Duitsland, 1973) de stemmen als klinkende legoblokjes waarmee hij koren kan bouwen. Er is geen tekst, omdat deze compositie niets meer wil zeggen dan dat wat we horen. Na de première tijdens de Gaudeamus Muziekweek 2007 typeerde een Trouw-recensent The Jugular Shuffle als ‘wild rockend’ en ‘grommend’.
Huang Ruo (China, 1976) baseerde zijn oorspronkelijk dubbelkorige compositie Without Words (2002) op een gedicht van Li Yu (937-978), de laatste heerser van de Zuidelijke Tang-dynastie. Deze gaf op grootse wijze uitdrukking aan het verdriet om het verlies van zijn land en volk en werd zo een van de meest geliefde dichters van China. Huang Ruo schreef een contemplatief stuk waarin langzaam verschuivende harmonische texturen en de klank van vingerbellen de sfeer bepalen. Speciaal voor Silbersee arrangeerde hij een zesstemmige versie.
Huang Ruo maakte zelf een Engelse vertaling van de tekst:
Walking up to the Western pavilion.
The moon is as a fading hook …
The Lonesome Wutong tree,
In the deep courtyard,
Enclosed with dismal Autumn.
Unbreakable; yet, impossible to sort,
Is this sorrow of leaving …
Deepening in my heart,
An unspeakable feeling …
Al deze composities, die ieder op hun eigen manier de expressiemogelijkheden van de menselijke stem onderzoeken, werden eerder door Silbersee in première gebracht en zijn op 12 december opnieuw live te horen.
Silbersee
Jennifer van der Hart,
Elisabeth Hetherington,
Michaela Riener,
Fanny Alofs,
Arnout Lems,
Ludovic Provost, zang
Wouter Snoei, geluid/live-elektronica
Romain Bischoff, muzikale leiding