SMASH.duo vs. stereotypen
Sara Zamboni
–
False Assumptions (wereldpremière)
Jessie Marino
–
Rot Blau
Jalalu-Kalvert Nelson
–
Traces (NL première)
Vicente Atria
–
Ghosts (NL première)
SMASH.duo
Trompet en slagwerk: geen alledaagse combinatie, al vormen ze sinds de oude Grieken een onverslaanbaar duo. Met een militair randje, maar óók een vleugje jazz. Trompettist Chloë Abbott en slagwerker Moritz Koch zijn beiden al jaren volop actief in de Europese nieuwemuziekscene, en met hun nieuwe ensemble SMASH.duo binden ze de strijd aan met de stereotypen die rond hun oeroude instrumentencombi zijn ontstaan. Verwacht geen keurig recital, maar meer iets in de sfeer van een popconcert, met inventieve belichting en stage design.
In oktober 2023 speelde SMASH.duo in Berlijn zijn eerste optreden, dat nu in Dag in de Branding een vervolg krijgt. Het duo vroeg componisten met heel verschillende stijlen om nieuwe stukken voor ze te schrijven. Wat de componisten gemeen hebben is affiniteit met pop of elektronica – en uiteraard een hekel aan stereotypen. In hun onderzoeksfase werd het duo ondersteund door de gemeente Den Haag, en het werk van Jalalu-Kalvert Nelson is mede mogelijk gemaakt door de SUISA Foundation.
Opvallend: SMASH.duo speelt ook een stuk waar trompet noch slagwerk aan te pas komt. Rot Blau van de Duitse Jessie Marino vraagt om een bezetting van ‘twee performers, pruiken, wanten en mondlampen’. De uitvoerders zijn in Rot Blau “performative bodies on stage”, aldus Abbott. Daartegenover staat een wereldpremière van Sara Zamboni, die juist diep in de geschiedenis van beide instrumenten is gedoken. Zamboni beschouwt ze als de oudste instrumenten ter wereld: trommels spreken voor zich, maar ook aangeblazen schelpen en rietfluiten behoren tot de allervroegste muziekinstrumenten. In False Assumptions vormen Abbott en Koch allerlei wisselende duo’s, óók met zichzelf, op een geluidsband die ze tijdens een workshop met Zamboni hebben opgenomen.
De oudste componist op het programma is de Amerikaan Jalalu-Kalvert Nelson, gevestigd in Zwitserland, waar Abbott hem ontmoette in het Luzern Festival. “Hij is over de zeventig, maar het is ridiculous hoe energiek Jalalu is. Wanneer hij ergens binnenkomt kijkt iedereen op.” In Traces speelt Nelson een spel met twee stemmen die elkaar volgen, schaduwen, voorafschaduwen ook. De muzikale sporen transformeren in de uitwisseling tussen de stemmen, zoals ook herinneringen door de tijd heen soms van gedaante kunnen veranderen.
Vicente Hansen Atria is een Chileense componist en drummer die zijn tijd verdeeld tussen Santiago en Brooklyn. In Ghosts speelt hij met de connotaties die de titel oproept: spookverschijning, dubbelganger, ‘ghost notes’ (dode noten: aangeslagen of aangeblazen zonder toonhoogte), maar ook ‘een fantoomcontrabas’, wat dat ook moge zijn. Abbott bespeelt in Atria’s werk de door stertrompettist Marco Blaauw ontworpen ‘double bell trumpet’, een instrument met twee bekers: de reguliere beker, én een extra beker die schuin omhoog wijst, maar ook over de schouder van de speler naar achteren gemonteerd kan worden. Met een knopje kan de speler tussen beide bekers schakelen, bijvoorbeeld om snel naar een demper te wisselen. “Vicente gebruikt die mogelijkheid op een heel frisse manier, hij verkent het tussengebied,” zegt Abbott, “Voor mij is dit een zeer uitdagend stuk, door de logistiek van alle bewegingen. Ondertussen heeft Moritz de tijd van zijn leven op de drumkit.”
Met dank aan
Matea Kiselichka, bewegingsregie
