za. 22 maart
19:15
Nieuwe Kerk
Spui 175 Den Haag
Tickets kopen

Asko|Schönberg heeft een lange geschiedenis met Klaas de Vries en bracht verschillende belangwekkende werken van hem in première. Zoals de na jaren voltooide cyclus Spiegelpaleis in 2017, en het grootse en bekroonde oratorium A king, riding, dat voor het eerst klonk in 1996 in Brussel. Vanavond speelt Asko|Schönberg De Vries’ magistrale Sub nocte per umbras, dat is opgedragen aan het Schönberg Ensemble en zijn oprichter Reinbert de Leeuw. Het wordt geflankeerd door werk van twee componisten van jongere generaties.

Asko|Schönberg Foto: Tom ten Seldam

Borzelli: Earthbound
Silvia Borzelli (1978) studeerde in haar geboorteland Italië, in Zweden en in Den Haag, en is tegenwoordig in Amsterdam gevestigd. Componisten als Brian Ferneyhough, Beat Furrer en Yannis Kyriakides hebben haar mede gevormd tot een schepper van fijnzinnige klankwerelden. Asko|Schönberg bracht Borzelli’s nieuwe Earthbound voor cello en groot ensemble afgelopen november in première tijdens de Cello Biënnale Amsterdam.
Met Earthbound brengt Borzelli een eerbetoon aan de zwaartekracht en onze verbinding met de aarde. Ze liet zich inspireren door de mythische figuur Antaeus, die zijn voorbijgangers uitdaagde voor worstelwedstrijden en onoverwinnelijk bleef zolang hij het contact behield met zijn moeder Gaia, oftewel de aarde. Uiteindelijk stierf Antaeus toch, toen Heracles zijn geheim ontdekte en hem van de grond tilde. Borzelli’s andere inspiratiebron was de Nederlandse ‘valkunstenaar’ Bas Jan Ader, die foto’s en films maakte waarin hij zichzelf liet vallen. Het opzettelijke verlies van evenwicht, suggereert Borzelli, is misschien wel noodzakelijk – misschien moeten we het contact met de aarde verliezen, om uiteindelijk tot een diepere verbinding met haar te komen. Borzelli verbeeldt dit evenwichtsverlies door de coördinatie tussen de linker- en rechterhand van de cellist te saboteren.

De Bock: I walk
Jasper de Bock (2003) vond als zevenjarige op zolder een stoffig keyboard en ontwikkelde zich vervolgens in sneltreinvaart tot een van de grootste compositietalenten van zijn generatie. Met zijn dramaturgisch pregnante stukken sleepte hij al verschillende prijzen in de wacht, en momenteel studeert hij in Den Haag bij Jan van de Putte, die op zijn beurt een leerling van Klaas de Vries is.
I walk is een nieuw werk voor slagwerksolist en tienkoppig ensemble, voor dit programma uitgekozen door Klaas de Vries.

De Vries: Sub nocte per umbras
De Vries componeerde Sub nocte per umbras in 1988 voor het vijftienjarige jubileum van het toenmalige Schönberg Ensemble. De titel ontleende hij aan een regel van Vergilius, over de afdaling van de held Aeneas in het schimmenrijk. Vanuit fluisterzachte verstilling, pas na minuten doorbroken door knetterend koper, ontvouwt zich een adembenemende spanningsboog van een halfuur.

“Zo’n tachtig procent van het werk is unisono,” zegt Klaas de Vries, “en áls er een akkoord komt, dan komt het altijd geïsoleerd. Daardoor ziet het er op papier makkelijk uit. Maar het moet loepzuiver zijn, anders werkt het niet, en het heeft een ruimte nodig om te klinken, net als gregoriaanse zang. Daarom ben ik erg blij met deze uitvoering in de Nieuwe Kerk, dat is een perfecte ruimte voor dit werk. Ik herinner me nog goed de allereerste repetitie, bij iemand van het ensemble thuis in de huiskamer: de schrik in de ogen van Reinbert de Leeuw zal ik nooit vergeten. Ik voelde me erg opgelaten – wat een cadeau! Maar bij de première klonk het heel goed.”
Wat heet: de muziekpers was in oktober 1989 unaniem lovend over de wereldpremière. In een programma met meesterwerken van Ligeti en Berg noemde Erik Voermans in Het Parool het stuk van De Vries het ‘hoogtepunt van de avond’. Want ook De Vries schreef een meesterwerk, met een ‘schitterende instrumentatie, vol verrassende kleurcontrasten’.

 Asko|Schönberg
Jana Machalett, fluit
Evert Weidner, hobo
Hans Wolters, hobo
Anna voor de Wind, klarinet
Jesse Faber, klarinet
Vincent Martig, klarinet
Remko Edelaar, fagot
Sergei Dovgaliouk, hoorn
Bas Duister, trompet
Koen Kaptijn, trombone
Tim Sabel, piano
Joey Marijs, slagwerk
Kalina Vladovska, slagwerk
Astrid Haring, harp
Joseph Puglia, viool
Marijke van Kooten, viool
Ursula Skaug, altviool
Sebastiaan van Halsema, cello
Jordi Carrasco Hjelm, contrabas

Jasper de Bock Foto: Marije van den Berg

Altijd als eerste op de hoogte?
Schrijf u in op onze nieuwsbrief!

U ontvangt regelmatig programmanieuws en mooie aanbiedingen.

U gebruikt een verouderde browser van Internet Explorer die niet meer wordt ondersteund. Voor optimale prestaties raden wij u aan om een nieuwere browser te downloaden. Hiervoor verwijzen wij u door naar:

browsehappy.com sluiten