Dag in de Branding besteedt regelmatig aandacht aan Steve Reich (New York, 1936). Dat is niet zo verwonderlijk in een festival dat zich concentreert op de nieuwe muziek van de laatste halve eeuw. Reich is een van de belangrijkste levende componisten van Amerika. Na Drumming in het Paard van Troje (DidB 02) en Six Pianos in het Atrium (DidB 07) staat nu zijn misschien wel belangrijkste compositie Music for 18 musicians op het programma met nog twee andere coryfeeën uit de US: Carter en Ives.
De toevoeging van Reich aan het programma met Carter en Ives plaatst de Amerikaanse muziek in een breder perspectief met een zeer krachtig werk. Music for 18 Musicians is een bijzonder stuk om te spelen en wordt uitgevoerd door musici die de muzikale ideeën achter Dag in de Branding omarmen. Het wordt de eerste presentatie van het Branding Ensemble, het eigen ensemble van het festival. Dag in de Branding geeft als uniek Haags initiatief regelmatig de ruimte aan componisten, musici en ensembles om hun ideeën te presenteren. Daarbij bestaat al langer de wens om met een eigen ensemble bijzondere producties te kunnen realiseren. De wens van een flexibel uitvoeringsapparaat gaat nu in deze tiende editie in vervulling.
‘The Village Voice’ noemde Steve Reich begin 2007 de belangrijkste levende Amerikaanse componist. Reich is een van de grondleggers van de Minimal music, een van oorsprong Anglo-Amerikaanse stroming in de muziek waarin zowel het muzikale materiaal als de muzikale processen sterk beperkt worden. In deze muziek concentreert het verloop zich rond kleine veranderingen. Reich liet zich daarbij in het begin van de jaren zeventig vooral inspireren door Studies in African Music van A.M. Jones over de muziek van de Ewe in Ghana. Uiteindelijk reisde hij naar Ghana om drums te studeren. Ook bestudeerde hij de Balinese gamelan in Seattle. Rond deze tijd vormde hij zijn ensemble Steve Reich and Musicians: de enige groep die zijn werk uitvoerde. Deze groep bestaat overigens nog steeds en wel met een groot deel van de oorspronkelijke leden.
Het werk Drumming uit 1971 laat deze Afrikaanse invloeden horen. Hierbij wordt veel gebruik gemaakt van patronen die telkens opgebouwd worden. Na Drumming ging Reich verder met de phase shifting, een techniek waarbij ritmische patronen ten opzichte van elkaar verschuiven waardoor telkens nieuwe resulting patterns ontstaan. Ook begon hij meer complexe werken te schrijven waarbij nog andere muzikale processen werden onderzocht, zoals vergroting: een verlenging van ritmen, frasen en melodische fragmenten. In deze periode schreef hij werken als Music for Mallet Instruments, Voices and Organ (1973) en Four Organs (1970). Dit laatste werk is opgebouwd rond de vergrotingstechniek gebaseerd op een muziekstuk uit 1967, Slow Motion Sound – een werk opgebouwd rond vertragingstechnieken.
Reich begon in 1974 te schrijven aan wat zou worden beschouwd als zijn meest kenmerkende werk: Music for 18 Musicians. Het was zijn eerste poging om voor een grotere groep muzikanten te schrijven. De uitbreiding van het aantal uitvoerders resulteerde in een groter psycho-akoestisch effect. Ook de harmonische beweging is in de eerste vijf minuten groter dan een welk ander volledig werk van zijn hand uit die periode. Het is opgebouwd rond een cyclus van elf akkoorden, die in het begin worden geïntroduceerd, gevolgd door een sectie rond elk akkoord. Uiteindelijk volgt een terugkeer naar de oorspronkelijke cyclus. De secties worden toepasselijk ’pulses‘ genoemd en hebben ieder een eigen karakter. Later in datzelfde jaar publiceerde hij het boek ‘Writings About Music’, met essays over zijn filosofie, esthetiek en muzikale projecten tussen 1963 en 1974. Een geactualiseerde verzameling, ‘Writings On Music (1965-2000)’, werd in 2002 gepubliceerd.
Branding Ensemble, bezetting 29 november:
zang: Marian Marques, Elisenda Pujals, Susanna ten Wolde, Marjolein Stots
klarinetten: Nanny Ham, Ryanne Hofman
piano: Ellen Corver, Cees van Zeeland, Gerard Bouwhuis, Sepp Grotenhuis
slagwerk: Joey Marijs, Niels Meliefste, Wim Vos, Jose Garcia, Anneloes Meier, Juan Martinez, Fedor Teunisse
viool: Jacobien Rozemond
cello: Mick Stirling