Enkele jaren geleden ontwikkelde componist Jan-Bas Bollen een digitale theremin: een geavanceerde versie van het prototype van zijn illustere voorganger Léon Theremin uit 1919. De theremin was het allereerste elektronische muziekinstrument. Het brengt klank voort op basis van radiogolven en wordt bespeeld zonder dat het wordt aangeraakt. Jan-Bas Bollen omschrijft digitale theremin als ‘Een magisch instrument waarmee audiovisuele poëzie kan worden gecreëerd’. Hij ontwikkelde het instrument in de loop van zo’n tien jaar.
In KOORD combineert Bollen dit door hemzelf bespeelde elektronische instrument met een traditioneel strijkkwartet. De vierdelige compositie heeft de pure strijkersklank als uitgangspunt.
De vier strijkers voeren een goeddeels grafische partituur uit, die meer tekstuele aanwijzingen dan traditionele muzieknotatie bevat, maar desalniettemin de pure strijkersklank als uitgangspunt heeft. Met de HyperTheremin creëert Bollen een weids sonisch landschap, dat in textuur even rijk is als het kwartet. Daarmee schept hij een kader voor een fundamenteel (her-)onderzoek naar de strijkkwartetklank.
Voor New Music Now ging Huib Ramaer in gesprek met Jan-Bas Bollen: “Je beroert iets dat er niet is eigenlijk, dat eigenlijk alleen maar virtueel daar is, maar dan toch wordt gematerialiseerd.” Lees verder.
Wij gingen met Jan-Bas Bollen in gesprek over zijn concert op 4 maart, het ontwikkelen van de HyperTheremin, de bijzondere combinatie met het akoestische ensemble en het spelen van muziek zonder partituur. Jan-Bas Bollen: “KOORD levert een magische ervaring op.” Lees het interview hier.
Voorafgaand aan de première van KOORD geeft Jan-Bas Bollen zelf een toelichting op zijn instrument.